Pomysł wydawania „Kwartalnika Górowskiego”, pisma poświęconego historii lokalnej, ostatecznie wykrystalizował się podczas luźnej rozmowy niżej podpisanego z Cezarym Jurgą i Robertem Mazulewiczem.[1] Naszym, nie do końca pozytywnym, wzorem był „Przyjaciel Ludu” (wydawany od 1986 r. w Lesznie, najpierw jako dwumiesięcznik, obecnie jako kwartalnik), który publikował materiały historyczne bez podania źródeł, czyli bez przypisów i bibliografii. Oceniliśmy, że jeśli Leszno mogło wydawać takie pismo, to dlaczego nie moglibyśmy uczynić tego samego w Górze. Uznaliśmy, że nasz „Kwartalnik Górowski” będzie tak jak „Przyjaciel Ludu” miał charakter popularnonaukowy, ale raczej bliżej określenia „naukowy” niż „popularny”.

Wydawało się oczywistym, że wydawcą nowego periodyku powinno zostać Towarzystwo Miłośników Ziemi Górowskiej. 9 stycznia 2003 r. podczas posiedzenia zarządu TMZG zaproponowałem, żeby Towarzystwo podjęło się wydawania pisma poświęconego historii Góry i powiatu górowskiego. Miałoby być powielane przy pomocy kserografu w nakładzie
50-80 egzemplarzy oraz zamieszczane w internecie w postaci pliku pdf. Okładka mogłaby być wykonana przy pomocy drukarki laserowej drukującej w kolorze, będącej w posiadaniu PCDN i PPP. Wtedy na okładkach byłyby reprodukowane grafiki poświęcone tematyce lokalnej. Pojawiły się głosy, że „Kwartalnik Górowski” nie powinien się ograniczać do tematyki historycznej.

Jeszcze przed tym posiedzeniem TMZG kilka osób zadeklarowało chęć pisania do nowo powstającego pisma oraz pomocy przy jego redagowaniu: wykonywanie składu – Ewa Walczak, dostarczanie grafiki na okładkę – Grażyna Onichimowska. Wszystkie prace miały być wykonywane społecznie.

Podczas rozmów z Jackiem Figlem – ówczesnym dyrektorem PCDN i PPP – nieco zmieniła się koncepcja wydawnicza, dostrzegł on bowiem w tym piśmie cenną pomoc dydaktyczną i postanowił wesprzeć jego wydawanie. Kolejni dyrektorzy – Janusz Krukowski-Zdanowicz i Bernard Bazylewicz – podtrzymali tę decyzję.

Od numeru czwartego do numeru trzynastego (bez dziesiątego) wydawanie wspomagała prywatna szkoła – Ośrodek Szkolenia i Doskonalenia w Górze. Numer dziesiąty w całości poświęcony „Solidarności” górowskiej w latach 1980-1981 pomogła wydać „Solidarność” pracowników oświaty i wychowania. Podczas obchodów jubileuszu 25-lecia „Solidarności” w Górze każdy uczestnik mógł otrzymać ten egzemplarz pisma.

Pierwszy numer „Kwartalnika Górowskiego” dotarł do czytelników 22 maja 2003 r. podczas podsumowania konkursu „Góra i Ziemia Górowska – Moja Mała Ojczyzna” na posiedzeniu Rady Miejskiej Wąsosza.

Zespół redakcyjny „Kwartalnika Górowskiego”, od lewej: Julita Kruszka, Zofia Hanulak, Mirosław Żłobiński, Ewa Walczak, Elżbieta Maćkowska

Towarzystwo Miłośników Ziemi Górowskiej oraz Powiatowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego wspólnie wydają „Kwartalnik Górowski” w formacie A5 zawierający ok. 40 stron, początkowo w nakładzie 100 egzemplarzy, następnie – 140, od nru 29 – 150. Dwukrotnie archiwalne numery były dodrukowane, by zaspokoić potrzeby czytelnicze.

W skład redakcji wchodzą lub wchodziły Zofia Hanulak, Elżbieta Maćkowska, Grażyna Onichimowska (do nru 21), Julita Kruszka (od nru 13), Ewa Walczak i Mirosław Żłobiński.
G. Onichimowska dbała o oprawę plastyczną, stąd każdą okładkę zdobi grafika związana tematycznie z powiatem górowskim; obecnie zajmuje się tym J. Kruszka. E. Walczak wykonuje skład i pełni funkcję sekretarza redakcji, a pozostałe osoby – są autorami publikowanych tekstów lub zajmują się korektą. Oprócz nich autorami byli: Jerzy Maćkowski, Olgierd Stankiewicz, Tadeusz Otto, Marta Kaiser, Marek Piesiewicz, Robert Mazulewicz, Czesława Gierycz, Lidia Kaczor, Grzegorz Mycyk, Ewa Osuch, Anna Gołębiowska i inni. Zwykle w numerze znajdują się teksty tłumaczone z języka niemieckiego. Pochodzą one z książek poświęconych Górze lub z miesięcznika „Guhrauer Kreiszeitung” (pismo górowskich Niemców poświęcone ich małej ojczyźnie, którą opuścili). Tłumaczami, stale współpracującymi z „Kwartalnikiem Górowskim”, są Antoni Czerwiński, Daniel Wojciechowski i Jadwiga Wawryszczuk. Stałym współpracownikiem był Tomasz Woźniczka – nauczyciel historii z LO w Górze.

Dzięki przekładom mogliśmy przybliżyć czytelnikom interesujące epizody z historii Góry i powiatu górowskiego, niekiedy po raz pierwszy w języku polskim. Dotyczyły one pochodzącego z Góry malarza Paula Stankiewicza, górowskiego cyrku Blumenfelda i lokalnego święta dzieci. Zamieściliśmy wiele tekstów przetłumaczonych przed laty przez Antoniego Czerwińskiego, m.in. Hansa Klappera „Cechy miasta Góry w latach 1300-1900” (nry 6-9, 11-13) i Otto Tippela „Góra na przełomie wieków” (nry 14-17). Ostatnio drukujemy w jego przekładzie pracę H. Schucha „Kasztelania sądowelska i jej germanizacja”(nr 26-29), a wkrótce ogłosimy pracę K. Raebigera „Historia miasta Wąsosza i ewangelickiej gminy kościelnej w Wąsoszu” (z 1908 r.). Jest ona wąsoskim odpowiednikiem górowskiej książki Ziołeckiego o historii Góry (z 1900 r.)

Możemy się pochwalić opublikowaniem dwóch prac magisterskich. Od nru 19 do 24 publikowaliśmy „Historię parafii w Czerninie” Lidii Kaczor i w numerach 26 i 27 „Dzieje koła łowieckiego »Bażant« nr 24 na tle rozwoju sportu łowieckiego na Ziemi Górowskiej” Anny Sokołowskiej; w numerze 30 – fragment pracy Anny Pieprz „Rozwój i działalność Liceum Ogólnokształcącego w Górze Śląskiej lata 1945-1979” poświęcony niedawno zmarłej Urszuli Kwiatkiewicz, a w planach mamy druk całości. Numery „łowieckie” ukazały się w imponującym nakładzie 300 egzemplarzy, gdyż członkowie koła „Bażant” sfinansowali druk dodatkowych numerów, które potraktowali jako okolicznościową publikację uświetniającą jubileusz koła.

Na łamach pisma zamieściliśmy prace uczniów biorących udział w konkursie pn. „Historia bliska” Fundacji im. Stefana Batorego i Ośrodka „Karta”.

W roku szkolnym 1998/99 Karina Chochowska, Elżbieta Chomicz, Wioletta Szostak, Joanna Zaremba – wówczas uczennice LO w Górze – wzięły udział w jego edycji zatytułowanej „Najważniejsze wydarzenie w dziejach mojej społeczności. Świadkowie i świadectwa”. Ich praca „Coś się kończy, coś zaczyna…” zajęła drugie miejsce. Eryk Koziołkowski – uczeń Zespołu Szkół w Górze – dwukrotnie startował w konkursach „Karty”: w roku 2004/2005 dzięki pracy „To działo się naprawdę. Codzienność w czasie przełomu 1944-1945” uzyskał wyróżnienie I stopnia i w roku 2005/2006 za pracę „Okruchy życia religijnego na ziemi górowskiej w epoce PRL-u” (temat konkursu „Życie religijne w czasach PRL — jednostka, wspólnota, instytucja”) – wyróżnienie II stopnia. W roku 2008 temat konkursu brzmiał „Mała ojczyzna w pamięci i świadectwach”. Wziął w nim udział Kamil Kutny – uczeń LO w Górze – z pracą „Tam dom mój, gdzie serce moje”, którą opublikowaliśmy w nrze 24 i 25.

Będziemy drukować kolejną pracę konkursową „Rok przełomu? Rok kontynuacji!”, która powstała na temat „Rok 1989: koniec, przełom, początek…?” Autorki – Ewelina Kędzierska i Anna Krawczyk z górowskiego LO – poświęciły ją wyborom kontraktowym w 1989 r. na Ziemi Górowskiej.

Poczynając od nru 28 ogłaszamy prace nagrodzone w konkursie „Losy wschodnie mieszkańców powiatu górowskiego”, zorganizowanym przez Towarzystwo Przyjaciół Grodna i Wilna, TMZG oraz PCDN i PPP.

Mimo że pismo jest poświęcone tematyce historycznej, na specjalnej wkładce umieszczane są teksty literackie lokalnych autorów takich jak Stefan Sammler, Agnieszka Polak, Marlena Jarema, Jakub Korthals, Hubert Kubicki, Bogdan Kosmulski (pośmiertnie), Jerzy Stankiewicz i inni; zamieściliśmy również relacje z wieczorów autorskich górowskiego prozaika Tadeusza Żuczkowskiego.

W numerze 15 i 25 zostały opublikowane spisy autorów artykułów i grafik oraz tytułów artykułów opublikowanych w dotychczas wydanych numerach.

„Kwartalnik Górowski” jest wysyłany do wszystkich placówek oświatowych powiatu górowskiego i jako egzemplarze obowiązkowe do ważniejszych bibliotek w Polsce. Część nakładu otrzymują TMZG i osoby zainteresowane historią lokalną. Wszystkie numery znajdują się w zbiorach bibliotek publicznych Wąsosza i Góry oraz Biblioteki Pedagogicznej w Górze, a także są umieszczone w internecie – na stronie PCDN i PPP i przez pewien czas na nieoficjalnej stronie TMZG.

O jakości poznawczej artykułów ogłaszanych na jego łamach świadczy rozdział książki „Dolny Śląsk 1945 – Dolny Śląsk 2005” (Wrocław 2006) poświęcony powiatowi górowskiemu, który w znacznej mierze powstał na podstawie tekstów opublikowanych na łamach tego pisma.

Żłobiński Mirosław: „Kwartalnik Górowski”, [w:] Działalność Powiatowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego w Górze w latach 2000-2010, Góra 2010 s. 76-79, il.

[1] Wersja zmieniona i rozszerzona artykułu Mirosława Żłobińskiego, pt. 25 numerów Kwartalnika Górowskiego, „Kwartalnik Górowski” 2008 nr 25 s. XXXVII-XXXIX, il.